کتابها
سرایندهی رهایی ایران (یادنامهی عارف قزوینی) منتشر شد.
سرایندهی رهایی ایران (یادنامهی عارف قزوینی)
به اهتمام مهدی بهخیال
انتشارات نگاه
چاپ اول ۱۳۹۹
از مقدمهی مؤلف
دربارهی تاریخ مشروطیت تاکنون پژوهشهای بسیار و ارزشمندی انجام گرفته؛ اما تاریخ ادبیات مشروطه همچنان عرصهای فراخ و نکاویده است و آنچه در باب سرآمدان شعر و ادب آن روزگار مانند ملکالشعرای بهار، میرزادهی عشقی، ایرج میرزا، فرخی یزدی، نسیم شمال، علیاکبر دهخدا، لاهوتی و… به قلم آمده انگشتشمار بوده است. عارف قزوینی شاعر محبوب و مردمی عصر مشروطه نیز از این جریان برکنار نبوده و همین امر ضرورت تحقیق و اندیشه در این حوزه را ناگزیر کرده است.
عارف قزوینی در عمر کوتاهی که داشت پیشآمدهای مختلفی را از سر گذراند و با تمام ماجراها و پست و بلندیهایی که از محیط خانوادگی تا عرصهی سیاست و ادبیات خواسته یا ناخواسته برای او رخ داد از او شاعری یکّه و تنها ساخت و با آنکه بسیار مورد طعن و انکار سیاسیون عافیتجو و ادیبان سنتی بود؛ اما همواره و تا واپسین لحظات زندگی، وطنپرستی صادق و بیریا باقی ماند.
انتشار کتاب «تاریخ غیرت» پس از یک قرن!
بیش از یک قرن پیش آشیخ موسی نثری (۱۲۶۰_۱۳۳۲هـ.ش.) در حوزهی تاریخ و فرهنگ همدان، بل سرتاسر ایران خدمات سترگی از خود به ارمغان گذاشت. وی از چاپ و نشر روزنامه گرفته تا دایر کردن مدرسه تلاشها کرد و نیز از سویی در تألیف و تفسیر اثرها خلق کرد. او شرح مثنوی معنوی را نوشت و از دیگر سو رمانهای تاریخی منتشر کرد. اما در این بین آثاری از دستنوشتههای شیخ موسی نثری وجود دارد که هنوز پس از اینهمه سال منتشر نشده است، تاریخ غیرت یکی از همین آثار است که همواره در فهرست آثار شیخ موسی نثری نامبرده شده اما ردونشانی از آن تاکنون دیده نشده بود، تا آنجا که بعضی از نویسندگان تصور کرده بودند که تاریخ غیرت همان عشق و سلطنت است؛ رمانی که خیلی پیشتر منتشر شده بود.
به نوشتهی مهدی بهخیال: «تاریخ غیرت رمانی است با مضمون عاشقانه ـ تاریخی که آشیخ موسی نثری آن را در سال ۱۲۷۶ ﻫ. ش. (۱۳۱۵ ﻫ. ق.) یعنی زمانی که کمتر از بیست سال داشته است (۱۷ سالگی) طی یک سال نوشته و نیز مصمم بوده است که در آینده جلد دوم و سومی هم در ادامهی آن بنویسد؛ اما به گمان راقم این سطور بنا به مسائل سیاسی از نوشتن و حتی انتشار آن یک جلد هم احتراز کرده است. در این مورد بایستی به لحاظ تاریخی شرایط سیاسی آن مقطع را در نظر گرفت. وی زمانی رمان تاریخ غیرت را به اتمام رسانده بود که پیش از جنگ جهانی اول بود و نثریِ جوان هنوز وارد گرایشهای سیاسی نشده بود. از سوی دیگر تبلیغات عثمانی از طریق شهبندریها در لوای «اتحاد اسلام» شروع نشده بود. بدینجهت نثری در اوایل انتشار روزنامهی اتحاد علاقهمند به انتشار رمان تاریخ غیرت بود و در شمارههای ۱۹، ۲۱، ۲۲، ۲۴ و ۲۶ (رمضان ۱۳۳۲/ اوت ۱۹۱۴) اعلان انتشار کتاب تاریخ غیرت را به این شکل اعلام کرد: «کتاب تاریخ غیرت رمانی است تاریخی، سیاسی، اخلاقی. اول کتابی است که به طرز رمانهای مؤلفین اروپا به زبان فارسی انشاء و تألیف شده و در ضمن حکایت عاشق و معشوقی، یکی از تواریخ مهمهی همدان را در کمال شیرینی شرح میدهد. مؤلف آن، مدیر جریدهی اتحاد (است) و تقریباً ۲۲۰ صفحهی ربعی میشود. هر یک از معارفخواهان همدان یا سایر بلاد برای طبع آن حاضر باشد، مؤلف حاضر است که حق طبع او را داده و یکصد جلد آن برای خود مؤلف منظور شود».
پزشکی مردمانه در همدان
📚 کتاب «پزشکی مردمانه در همدان» منتشر شد!
💬 تکهای از پیشگفتار
🔹 طب عوامانه در فرهنگ ایرانزمین دامنهای بس وسیع دارد و در عصر حاضر که علم پزشکی در فرنگ به سبب پیشرفت تکنولوژی مدرن شده و به سرعت در حال پیشرفت است، از روزآمد شدن آن نصیبی هم به کشور ما رسیده است. با این وجود، طبابت به شیوهی فرهنگ عامیانه (مردمانه) هنوز جایگاه خود را داراست و به طور کامل کارکرد خود را از دست نداده است. چنین نسخهپیچیهایی ـاگر نگوییم در سرتاسر ایرانـ در گوشه و کنار این مملکت متداول است و صورت میگیرد؛ همچنین نزد برخی اشخاص جایگاهی بس رفیعتر از علم پزشکی دارد و این سنت کهن را که سینه به سینه از پدران خود به ارث بردهاند، به نسلهای بعد منتقل میکنند. با اینهمه، هنوز در این زمینه تحقیق شایسته صورت نگرفته و نکتههای فراوانی ناگفته مانده است…
🔹 این اثر شامل نسخههای طبَی متداول در روزگاران گذشته است که گردآورنده طی سالهای ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۴ ﻫ.ش. (اگرچه تا اواخر عمر هم یادداشت میکرد) با دستانی خالی و پرتوان به صورت میدانی و مراجعه به اشخاصی که سررشتهای در امور طب و طبابت داشتهاند (حکیم، رگگیر، حجامتگر، ماما، شکستهبند، سلمانی، مشَاطه، دعانویس و…) در هر کوی و برزنی (نظربیگ، جولان، گازران، سرگذر، مصلَی، محلهی حاجی، درویشآباد، چشمه کوره، قلعهسبزی، کوی ارامنه، کوچهی کلیمیان) گام نهاده، آنها را یافته و از طرفی با پیرزنان و پیرمردان همکلام شده و گفتههای آنان را مکتوب کرده است. روایتها گاه کاملاً جنبهی علمی دارد و گاه خرافات محض به شمار میرود؛ اما از آنجا که هدف تفکیک آنها نبوده، تمام موارد در کنار هم ذکر شده است…
ادامه مطلب
۶۹ نامه از عارف قزوینی به دوستانش
نامه های عارف قزوینی به کوشش مهدی به خیال با مقدمه دکتر محمد علی اسلامی ندوشن منتشر شد!
تهران، هرمس، ۳۰۸ صفحه، بها: ۳۸۰۰۰۰ ریال، ۱۳۹۶.
میراث مکتوب – میرزا ابوالقاسم عارف قزوینی (۱۳۱۲– ۱۲۵۸ ه.ش) شاعری شوریده حال، رندی یک لاقبا و وطن پرستی شجاع بود که سرنوشتی پر از رنج و سختی، آزاد از قید هستی و سرخوش از مستی داشت. او در قزوین متولد شد و در تهران بالید و آوازه یافت و پس از عمری خانه به دوشی و گشت و گذار از قزوین تا استانبول و از تهران تا بغداد و رشت و کردستان و اصفهان و جای جای نقاط دیگر ایران، در نهایت به همدان آمد و همراه با «جیران» خدمت کار و صیغۀ ترک زبان خود، در درۀ باصفای مرادبیگ اقامت کرد.
بدیع حکمت منتشر شد!
بدیع حکمت
(چهل گفتار به یاد امیرمهدی بدیع و جنگ بدیعالحکماء)
مهدی بهخیال
انتشارات قطره، ۵۷۶ صفحه، ۱۳۹۵
بها: ۳۹۰۰۰۰ ریال
کتاب «بدیع حکمت» به یاد امیرمهدی بدیع با مقالاتی از پرویز اذکائی، محمدعلی جمالزاده، عبدالحمید روحبخشان، ایرج افشار، کامران فانی، مصطفی رحیمی، بزرگ علوی، محمدعلی اسلامیندوشن و… منتشر شد.
گیاهداروها منتشر شد!
گیاهداروها (کاربرد درمانی گیاهان به انضمام تصاویر رنگی)
تألیف مهدی بهخیال
چاپ اول ۱۳۹۴
نشر رایین (همدان)
کتاب گیاهداروها نوشته مهدی بهخیال (در ۱۵۷ صفحه) با پیوستِ تصاویر علمی گیاهان (در ۲۵ صفحه) به صورت رنگی در قطع رقعی توسط نشر رایین منتشر شد.
این کتاب در دو بخشِ کلی، با سرفصلهای گیاهداروهای بیماریها (از سر تا پای)، و معرفی و خاصیت یکصد گیاه با فهرست الفبایی تنظیم شده است. مؤلف در بخشِ پایانی کتاب، نمایگان اثر را استخراج و در پنج بخش تفکیک کرده است. این پنج بخش شامل فهرست گیاهداروهای بیماریها، فهرست الفبایی یکصد گیاه (با برابرهای لاتین)، نامنامه (کسان و جایها)، نامهای لاتین گیاهان و کتابنامه (منابع کتاب) میشود.
روزنامهی گلگون منتشر شد!
روزنامهی گلگون
به کوشش مهدی بهخیال
چاپ اول ۱۳۹۳
انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی (تهران)
این کتاب توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی به چاپ رسیده است. علاوه بر متن کامل روزنامه، کتاب مشتمل بر مقدمهای مفصل از دکتر «پرویز اذکایی» است.
پژوهشگر و نویسنده کتاب نیز به اجمال با اشاره به تاریخ مطبوعات همدان به ارتباط فریدالدوله گلگون با عارف قزوینی و احمد کسروی پرداخته است. نکته مهم و قابل توجه کتابِ روزنامهی گلگون استخراج فهرست اعلام متن روزنامه شامل امکنه، اشخاص، جراید و اصطلاحات است که در ۲ بخش تنظیم شده است.
زیستکتابنامۀ دکتر پرویز اذکائی منتشر شد!
زیستکتابنامۀ دکتر پرویز اذکائی (سپیتمان)
به کوشش مهدی بهخیال
چاپ اول ۱۳۹۳
انتشارات نبیاکرم (همدان)
.
این کتاب شامل فهرست آثار دکتر پرویز اذکائی است، که به همت مهدی بهخیال چاپ و منتشر شده است.
استاد پرویز اذکائی به سال ۱۳۱۸ در همدان متولد شد و تحصیلات خود را در آن شهر، تهران و سپس در دانشگاه منچستر انگلستان طی کرد، مطالعات وی به طور عمده در تاریخ و فلسفه میباشد.