ارمغانی از همدان/ دکتر میلاد عظیمی*

به لطف آقای مهدی به‌خیال دو جلد کتاب ارزشمند به دستم رسید؛ یکی کتاب «بدیع حکمت» (نشر قطره، چاپ دوم، ۱۳۹۶) و دیگری رمان تاریخی «تاریخ غیرت» (همدان، تابستان، ۱۳۹۸). «بدیع حکت» را داشتم و خوشحالم که حالا دو نسخه دارم.

از صفحۀ اینستاگرام میلاد عظیمی

این کتاب یادنامۀ امیرمهدی بدیع همدانی است؛ مورخ و فلسفه‌دان دانشمند و ایران‌دوست و مؤلف کتاب ماندگار “یونانیان و بربرها”. بدیع مرد بزرگی بود. هرگز به اندازۀ بزرگی‌اش شناخته نشد. چون هیاهوگر نبود. چون خاموش هنرنمای بود. بدیع بیشتر عمرش را در اروپا زیست. کتاب “یونانیان و بربرها”ی او اعتبار علمی و آکادمیک دارد. بدیع در این کتاب به شیوه‌ای محققانه نشان داده که عقیدۀ مورخان غربی خودنگر و یونان‌‌دوست که جز یونان و روم و اروپا، کسی را داخل عالم تمدن نمی‌دانستند و شرقیان و بخصوص ایران را بربر نامتمدن وحشی می‌نامیدند، نادرست و غیرعلمی است. تهمت است. دشمنایگی است. او با استفاده از منابع معتبر غربی روی دیگر تاریخ را نشان می‌دهد. آثار مورخان کهن و جدید را نقد می‌کند و نشان می‌دهد که وحشیگری در یونان و اروپا هم بوده. بدیع از شأن و ارزش فرهنگ یونان نمی‌کاهد اما ثابت می‌کند ایران آن نیست که در قلم سیاه‌نمای برخی مورخان و محققان غربی نموده شده است. امیرمهدی بدیع مدافع حیثیت تاریخی ایران و ایرانیان بود. در این مسیر هم روشش علمی است و هم لحنش. چون یونانی و لاتین و چندین زبان اروپایی می‌دانست بر منابع تحقیق وقوف داشت.

کتاب را به زبان فرانسوی نوشت که خوشبختانه دورۀ این کتاب ترجمه و منتشر شده (نشر توس). خواندنش سودمند است. حق این است که منتقد اصیل و عالم و روشن‌بین غرب و “غربزدگی” را در فرهنگ ایران معاصر، امیرمهدی بدیع بدانیم نه امثال فردید و آل‌احمد. حق داشت ایرج افشار که بدیع را «روشن‌دل جهان‌بین (فراتر از روشنفکر)» می‌نامید. مهدی به‌خیال با سامان دادن این یادنامۀ ارجمند خدمت کرده است. دست مریزادش. «تاریخ غیرت» نوشتۀ نثری همدانی است. این کتاب گم شده بود. به‌خیال آن را یافت و منتشر کرد. نثری نویسنده و معلم و مدیر فرهنگی و روزنامه‌نگار بود. از معاریف همدان است. این رمان از آثار دوران جوانی اوست. آمیزۀ عشق و سیاست است. روح وطن‌دوستی در آن دمیده شده. توصیفاتش زنده است.

به‌خیال «نامه‌های عارف قزوینی» را هم چاپ کرده است. من به این کتاب مراجعه می‌کنم. او کتاب‌فروش هم هست. مثل وراقان قدیم که هم کتاب می‌نوشتند و هم کتاب می‌فروختند. برای این دوست نادیده آرزوی توفیق بیشتر دارم و منتظر آثاری که در دست انتشار دارد می‌مانم.

* به نقل از صفحۀ اینستاگرام میلاد عظیمی.